find us on facebook

Η ΟΡΘΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ JEAN VAYSSE

Η ΟΡΘΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ

Το πρώτο βήμα μιας μελέτης που έχει σκοπό να οδηγήσει στη γνώση του εαυτού είναι η παρατήρηση του εαυτού. Όμως αυτή πρέπει να γίνει με τρόπο που να ανταποκρίνεται στο σκοπό. Έτσι το συνηθισμένο είδος παρατήρησης του εαυτού που εφαρμόζουν οι άνθρωποι σ' όλη τους τη ζωή είναι σχεδόν ολότελα άχρηστο, και, στην πράξη, δεν αποδίδει τίποτε χρήσιμο για τη γνώση του εαυτού που χρειαζόμαστε, που είναι μία γνώση εμπειριωμένη και βιώσιμη.

Υπάρχουν όντως δύο είδη παρατήρησης του εαυτού: η αναλυτική και η απλή καταγραφή εντυπώσεων.

Η αυτοανάλυση ή η ενδοσκόπηση είναι η συνηθισμένη μέθοδος που εφαρμόζεται στη σύγχρονη ψυχολογία, (αν και στις μέρες μας υπάρχει μία τάση που την αποφεύγει). Με τη μέθοδο αυτή κάθε παρατηρούμενο γεγονός θεωρείται από μόνο του και χρησιμεύει σαν βάση για νοητική ανάλυση, με μορφή ερωτήσεων σχετικά με τις αιτίες τους, τις σχέσεις του και τις εντυπώσεις του. Τι το προξένησε, γιατί έγινε αυτό; Το παρατηρούμενο γεγονός λαμβάνεται σαν κέντρο βάρους της αναζήτησης, και οι άλλοι παράγοντες κατατάσσονται σε σχέση με αυτό και όχι σε σχέση με το σύνολο του ανθρώπου. Ο άνθρωπος σαν σύνολο, παρ' όλο που δεν αγνοείται εντελώς, τοποθετείται σε δεύτερη θέση. Αλλά η ανάλυση ενός απομονωμένου φαινομένου, χωρισμένη από το περιεχόμενο της και μακριά από γενικούς νόμους, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα και είναι απλώς ένα χάσιμο χρόνου.

Επιπλέον, ο άνθρωπος που παρατηρεί τον εαυτό του με τον τρόπο αυτόν αρχίζει να ψάχνει για απαντήσεις γι' αυτά που βλέπει, έπειτα αρχίζει να ενδιαφέρεται για τις απαντήσεις και τις επιπτώσεις τους και σύντομα χάνει από μπρος του την αρχική πρόθεση που ήταν να παρατηρήσει τον εαυτό του, όχι να δίνει ερμηνείες γι' αυτά για τα οποία δεν έχει ακόμη το αναγκαίο υλικό. Έτσι αναπτύσσεται μια ολόκληρη διαδικασία γύρω από την παρατήρηση του εαυτού που την υποβαθμίζει και τελικά καταλήγει να τη λησμονήσει. Ο άνθρωπος που αναλύει τον εαυτό του με τον τρόπο αυτό όχι μόνο δεν προοδεύει προς τη γνώση του εαυτού, αλλά φτάνει μέχρι να μεγαλοποιήσει τις ιδέες και τις φαντασιώσεις που έχει για τον εαυτό του οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις γίνονται τα χειρότερα εμπόδια για να προσεγγίσει αυτή τη γνώση και έτσι απομακρύνεται από αυτό για το οποίο έψαχνε.

Ένα άλλο πολύ άσχημο αποτέλεσμα αυτής της αναλυτικής μεθόδου είναι ότι επιτρέπει τις αυθαίρετες διαιρέσεις των λειτουργιών του ανθρώπου που μελετά τον εαυτό του με τον τρόπο αυτόν όποια λειτουργία είναι κυρίαρχη (η διανόηση σχεδόν πάντα), ξεχωρίζει από τις άλλες λειτουργίες και βλέπει κανείς με το δικό της τρόπο, και συχνά αξιολογεί ή κρίνει όλες τις άλλες σαν να τις κατανοούσε. Μία τέτοια άποψη δεν μπορεί παρά να αυξήσει την κυριαρχία μιας λειτουργίας πάνω στις άλλες και δεν κάνει τίποτε για να τις εξισορροπήσει. Έτσι ενισχύεται άμεσα η εσωτερική αποσύνδεση και σύγκρουση.

Η αναλυτική μέθοδος μπορεί να είναι χρήσιμη πάρα πολύ αργότερα, ίσως για να εμβαθύνει στη γνώση κάποιου συγκεκριμένου στοιχείου αφού κανείς αποκτήσει αρκετά την αίσθηση του συνόλου στο οποίο ανήκει, και τούτο χωρίς να λησμονηθεί η εικόνα του συνόλου αυτού. Αλλά για να φτάσει κανείς στη γνώση του εαυτού και να επιτρέψει να λάβει χώρα μια αρμονική εξέλιξη, η παρατήρηση του εαυτού δεν πρέπει, με οποιοδήποτε πρόσχημα να είναι μια ανάλυση ή μια προσπάθεια για ανάλυση.

Στην αρχή μόνον η μέθοδος της αποτύπωσης εντυπώσεων μπορεί να οδηγήσει στον υπ' όψη σκοπό. Καμιά παρατήρηση δεν έχει πραγματική αξία για τη γνώση του εαυτού εκτός εάν ιδωθεί σε σχέση με τη συνολική δομή του παρατηρητή, και εκτός εάν συνδεθεί με όλα εκείνα τα στοιχεία και τους νόμους με τους οποίους σχηματίζεται αυτή η δομή, όχι μόνον όπως αυτή είναι τώρα, αλλά και όπως πρόκειται να γίνει -δηλαδή μέσα στην κίνηση και τη ζωή του συνόλου. Ενώ λαμβάνουν χώρα οι "διεργασίες" αυτές δεν πρέπει ούτε προς στιγμή να χάσει κανείς τη θέα του συνόλου• είναι το μόνο που ενδιαφέρει και πρέπει να παραμείνει το κέντρο του βάρους.

Για το λόγο αυτό πρέπει να παραμεριστούν όλα τα αποτελέσματα παλαιότερων εμπειριών αυτοπαρατήρησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει κανείς να τις αποβάλλει συστηματικά, διότι δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτές - και παρεμπιπτόντως, μπορεί μέσα τους να βρίσκονται πολύτιμα στοιχεία. Αλλά όλο αυτό το υλικό έχει συγκεντρωθεί από τις ιδέες που έχει κανείς για τον εαυτό του, και για τις διάφορες υποδιαιρέσεις του εαυτού του που είναι ατελείς ή εσφαλμένες, έτσι ώστε με τη σημερινή του μορφή δεν μπορεί να χρησιμεύσει για την εργασία που αναλαμβάνουμε, ο,τιδήποτε έχει πιθανόν αξία σ' αυτό το υλικό θα γίνει διαθέσιμο αργότερα, ξανά, σε χρόνο κατάλληλο και θα τοποθετηθεί στην κατάλληλη θέση.

Η ορθή παρατήρηση του εαυτού που κατευθύνεται προς τη γνώση του εαυτού κατ' αρχήν είναι δυνατή μόνον όταν έχουν προετοιμαστεί πολύ ακριβείς συνθήκες.

Για να αρχίσει κανείς χωρίς να είναι καταστρεπτική, πρέπει πρώτα να δοθούν σαν εφόδια ορισμένα στοιχεία που αναγκαστικά στη φάση αυτή θα είναι διανοητικά. Η πρώτη εργασία για όποιον επιθυμεί πραγματικά να παρατηρήσει τον εαυτό του είναι να επαληθεύσει τις πληροφορίες αυτές με τη δική του εμπειρία όσο το δυνατόν γρηγορότερα, και να μην δεχτεί σαν αληθινό τίποτα που δεν έχει αυθεντικοποιήσει μόνος του με τον τρόπο αυτόν.               

Τα αναγκαία στοιχεία πληροφόρησης αφορούν την ίδια τη δομή του ανθρώπινου όντος, τον τρόπο λειτουργίας του και τους πιο άμεσους δυνατούς μετασχηματισμούς. Πρέπει να παρουσιαστούν σε μορφή αρκετά ολοκληρωμένη ώστε να χρησιμεύσουν σαν πλαίσιο και σαν σκαλωσιά γι' αυτό που αργότερα θα γίνει πραγματική γνώση του εαυτού.

Καθώς συνεχίζεται η εργασία αυτή της επαλήθευσης των πληροφοριών, ο άνθρωπος αρχίζει να παρατηρεί τον εαυτό του αποτυπώνοντας απλώς εντυπώσεις χωρίς να κρίνει ή να αλλάζει τίποτε, σαν να μην ήξερε τον εαυτό του καθόλου και να μην τον είχε παρατηρήσει προηγουμένως, προσπαθώντας μόνο να δει σε ποιο κέντρο ή ομάδα κέντρων ανήκουν τα παρατηρούμενα φαινόμενα, με ποιες λειτουργίες συνδέονται, και με ποιο επίπεδο των λειτουργιών αυτών.

Μόλις κάποιος κάνει τα βήματα αυτά, διαπιστώνει ότι υπάρχουν σημαντικά εμπόδια και ότι δεν υπάρχει τελικά ελπίδα να τα υπερπηδήσει εάν πρώτα δεν τα δει όπως ακριβώς είναι.

Είναι επίσης προφανές ότι για μια τέτοια εργασία απαιτείται η ενέργεια, ο χρόνος και οι ειδικές συνθήκες. Πώς να βρούμε την ενέργεια παρά μόνον αφού βεβαιωθούμε σε ποιες δυνάμεις μπορούμε να υπολογίζουμε στο περιβάλλον και μέσα μας, και μετά να αναλογιστούμε πώς να βρούμε το χρόνο και τις απαραίτητες συνθήκες;

Δεν υπάρχει καμία σχεδόν πιθανότητα για έναν άνθρωπο μόνο του να επιλύσει τις τόσες πολλές και διάφορες δυσκολίες, όσο καλές και αν είναι οι αρχικές του προθέσεις.

Πολύ σύντομα χρειάζεται δύο ειδών βοήθεια. Αφ' ενός χρειάζεται την εσωτερική βοήθεια που μόνον η παρατήρηση του εαυτού η ίδια μπορεί να φέρει. Εκτός από όσα του επιτρέπει να δει για τον τρόπο με τον οποίο είμαστε φτιαγμένοι, σύντομα του δείχνει ότι ένα τμήμα του συνόλου λειτουργεί λανθασμένα και καταλαμβάνει για τον άνθρωπο που επιδιώκει να είναι ολοκληρωτικά ο εαυτός του, γεννά μια επιθυμία για ορισμένες αλλαγές και για μετασχηματισμό. Η θέα αυτή και η επιθυμία που ξυπνά είναι η κύρια δύναμη στην οποία βασίζεται όλη η μελλοντική εργασία. Αλλά η εσωτερική αυτή βοήθεια, ο σύμμαχος αυτός μέσα μας, δεν μπορεί να είναι αρκετός. Αντίθετα με όσα συνήθως πιστεύει, ένας άνθρωπος μόνος του δεν μπορεί να γνωρίζει τι χρειάζεται να αλλαχτεί ούτε πώς να το αλλάξει. Χρειάζεται, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, βοήθεια απ' έξω, και να βρει μία σχολή όπου οι συνθήκες - περί των οποίων ο ίδιος δεν γνωρίζει τίποτε - να υπάρχουν πραγματικά για να επιτρέψουν αυτή την αλλαγή που επιθυμεί για να συνεχίσει την επιδίωξη του σκοπού του.

Για τον άνθρωπο που έχει τη συναίσθηση της κατάστασης του, το να βρει μία σχολή, του γίνεται η πιο πιεστική ανάγκη.

Για συμμετοχή στις ομάδες εργασίας ή άλλες απορείες σχετικά με την λειτουργία μας, επικοινωνήστε με τον διαχειριστή της ομάδας του facebook "ΓΚΟΥΡΤΖΙΕΦ ΑΝΑΖΗΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ.
Δημήτρη Λεοντσίνη


Αν δεν είστε μέλος σας προτείνουμε να γίνετε.


find us on facebook

Τι είναι το "Ινστιτούτο Γκούρτζιεφ Ελλάδος"

Το Ινστιτούτο Γκουρτζιεφ Ελλάδος προσπαθεί να συνεχίσει την  "Εργασία στον Εαυτό", όπως αυτή μεταδίδεται από τους αμέσους μαθητές του Γεωργίου Γκούρτζιεφ...

περισσότερα...